KOŚCIÓŁ ŚW. ANNY

W pobliżu Wilenki  znajduje się kościół pw. św. Anny. Jest on precyzyjnie wykonany z 33 kształtów cegieł produkowanych  specjalnie do budowy tego kościoła na przełomie XV–XVI w. Projektował świątynię
gdański mistrz Mikołaj Enkinger prawdopodobnie z fundacji króla  Aleksandra Jagiellończyka.
Mury kościoła w stylu  “gotyku płomienistego’’ przetrwały do dziś.
Wnętrze kościoła spłonęło  w połowie XVIII w. i zostało  odbudowane przez J. K. Glaubitza w stylu późnego baroku. W jedyną całość zostały połączone dwa style i dwie epoki: gotyk i barok.
Napoleon zachwycony fasadą świątyni podobno żałował, że nie może kościoła na dłoni przenieść do Paryża.
Obecnie, jak i przed wiekami, kościół św. Anny jest świątynią czynną.

DSCN1188DSCN1194

DSCN1535 DSCN1536

Kościół pw.św. Bernarda i Franciszka w Wilnie

Kościół św. Bernarda i Franciszka przylega do kościoła św. Anny. Jest kilkakrotnie większy od niego. Budowano
go również z fundacji królewskiej na przełomie XV–XVIw.  Został zniszczony przez Moskali w połowie XVII w. podczas wojny z carem Aleksiejem Michajłowiczem. Na przełomie XVII i XVIII wieku kościół odbudowano
z fundacji rodów magnackich: Radziwiłłów, Sapiehów, Paców i in. Udekorowano go kilkunastoma  ołtarzami
z klonowego drzewa. W tym kościele był chrzczony słynny śpiewak polski Bernard Ładysz. Tu jako dziecko śpiewał w chórze.
Po II Wojnie Światowej kościół staje się magazynem Akademii Sztuk Pięknych, która się mieści tuż obok w byłym
klasztorze bernardyńskim.
Po odzyskaniu niepodległości Litwy w 1991 r. kościół wraca do wiernych. Odnaleziono i po restauracji zamontowano klonowe ołtarze. W kościele są już ławki, posadzka, trwa odtwarzanie fresków. Za
opłatą można wejść na dziedziniec, do zakrystii, za ołtarz i na strych, skąd przez małe
okienka rozpościera się wspaniały widok na Wilno.

DSCN1421 DSCN1423

DSCN1534

 

Pomnik Adama Mickiewicza

Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie  powstał w 1984 r. Jego twórcą jest litewski rzeźbiarz Gediminas Jokubonis. Wykonał go z 45-tonowej bryły ukraińskiego granitu. Wysokość pomnika 4,5m, waga – 15 ton. Pomnik, który powstawał w czasach radzieckich, stał się symbolem życia A. Mickiewicza, losów Rzeczypospolitej,
potęgi i upadku imperium carskiego, zmian, zachodzących wówczas w ZSRR i nadziei narodu litewskiego
na istnienie w Europie.
Wystarczy uważnie przyjrzeć się postaci A. Mickiewicza, który zapatrzony jest na Zachód
i zwrócony tyłem na Wschód. Kolumna, o którą się opiera Wieszcz, niby pękła i przesunęła się, symbolizując
zmiany naszych losów. Przy pomniku eksponuje się 6 granitowych płaskorzeźb z lat 30. XX wieku. Ówczesny
pomnik A. Mickiewicza wg projektu Henryka Kuny miał być podobny do Kolumny Zygmunta w Warszawie: otaczać
kolumnę miało 12 płaskorzeźb, przedstawiających sceny z III części “Dziadów”.
Po II Wojnie Światowej zachowało się tylko to, co trafiło do Wilna w końcu lat trzydziestych.
Od 1989 r. eksponuje się te płaskorzeźby przy pomniku Wieszcza.

DSCN1589 DSCN1587 DSCN1586 DSCN1585

Pałac Prezydencki

W pobliżu Katedry i Uniwersytetu Wileńskiego przy placu imienia Szymona Daukantasa znajduje się imponujący
budynek Prezydentury. Do końca XVIII wieku  był tutaj pałac biskupi, który w XIX w. został przez cara
skonfiskowany i przebudowany  na Pałac Gubernatorski.Pałac przebudowano w stylu empiru według projektu Karola Podczaszyńskiego i Wasilija  Stasowa na początku XIX wieku.
Styl pałacu zachował się do dnia dzisiejszego. Tutaj urzędowali namiestnicy  carscy w ciągu całego XIX wieku: Nowosilcew, którego wspomina Adam Mickiewicz w III części „Dziadów”;M.Kutuzow,( który później był głównodowodzącym carskiej armii w czasie wojny z Napoleonem), Beningsen, Murawiow i inni.
W okresie Międzywojennym był to Pałac Reprezentacyjny Rzeczypospolitej Polskiej, w którego progach w
owym czasie bywali Józef Piłsudski, Ignacy Mościcki, Lucjan Żeligowski.
W czasach radzieckich pałac należał do wojska, później do Ministerstwa Kultury.
Obecnie jest to Pałac Prezydenta Litwy. Urzędowali tu: Algirdas Brazauskas, Valdas Adamkus, Rolandas Paksas.
Obecnie urząd ten piastuje  Gitanas Nauseda.

Wileński Pałac Władców

U podnórza Góry Zamkowej  już w XIV wieku zbudowano  Zamek Dolny. Był to   rozległy pałac, remontowany i
przebudowywany w ciągu wielu  wieków panowania Jagiellonów  i Wazów. Renesansową rekonstrukcję
pałacu rozpoczął  Zygmunt Stary. Zakończono ją  przed 1530 r. Niezaprzeczalnie  wielki wpływ na rozwój pałacu
miała żona Zygmunta Starego – Bona Sforza, córka księcia  Mediolanu Giano Galeazzo Sforzy i księżniczki Baru Izabelli  Aragońskiej. Bona dążyła  do stworzenia w wileńskim  pałacu reprezentacyjnej rezydencji dynastii Jagiellonów. W  owym czasie projekt rekonstrukcji  pałacu mógł wykonać  włoski architekt Bartolomeo  Baretti i Polak Benedykt z  Sandomierza. Tu niewątpliwie  pracował Włoch Bernardo Zanobi  de Gianotti.  Świetnością  lśnił Zamek Dolny w czasach  panowania króla Zygmunta  Augusta.

XVI–XVII wiek – to okres świetności rezydencji polskich królów i litewskich książąt. Tu byli przyjmowani
posłowie Watykanu, Imperium Rzymskiego, Moskwy, Węgier, Turcji, Persji, Francji, Wenecji, Mantui i in. Przyjmowana tu była przysięga Prus i książąt Kurszskich, ogłaszane przywileje, zbierała się Rada Państwa
i Sejm. Tu odbyło się redagowanie Litewskich Statutów, odbywały się sądy, przechowywano Metrykę Litewską i skarbiec Litwy; była mennica. Zygmunt August zebrał i umieścił tu ogromną bibliotekę, kolekcję arrasów, broni, zbroi, obrazów, trofeów myśliwskich. Skarbcem pałacowym zachwycał się legat papieski Bernardo Bongiowani.
Władysław IV Waza w 1636 r. urządził w pałacu pierwsze występy opery pt. “Uprowadzenie Heleny” (muzyka
Marco Scacchio,libretto – Virgilio Pucciteli). Były to początki teatru w Wilnie.

Dolny Zamek częściowo spalili Kozacy w czasie okupacji Wilna w latach 1655–1661 podczas wojny z carem Aleksiejem Michajłowiczem. Jednakże był zamieszkały do 1830 r. Dopiero po Powstaniu Listopadowym
Rosjanie Zamek Dolny zrównali z ziemią i założyli park.
Po wejściu do Unii Europejskiej Litwa odbudowała Zamek Dolny według projektów współczesnych architektów i
nazwano go Pałacem Władców. Wnętrze  dekorują zabytkowe meble, gobeleny, kupione w Europie Zachodniej.
Powierzchnia pałacu wynosi 14.000 m kw. Wiele komnat już ma kasetonowe sklepiena i piękne ceramiczne
posadzki, wykonane w fabryce ceramiki w Wilnie w dzielnicy Dwarczionis. Pałacowe komnaty dekorują piece na wzór średniowiecznych.
Odbudowaną książęcą rezydencję wykorzystuje się  jako wielofunkcyjne historyczno- kulturalne centrum.
W pałacu w odbudowanych historycznych wnętrzach jest  stała ekspozycja muzealnych  eksponatów, tu prowadzi się działalność edukacyjną, organizowane są wystawy, koncerty, konferencje. Odbywają  się państwowe reprezentacyjne  przedsięwzięcia.

DSCN1430 DSCN1429

Katedra Wileńska

Wileńska Katedra pw.św. Stanisława jest zbudowana na miejscu ołtarza ofiarnego pogańskiego boga Perkunasa.
W XIII wieku książę Mindaugas decyduje się na chrzest i koronację w 1253 r. Niszczy pogańską świątynię i buduje
chrześcjański kościół. W 1262 r. Mindaugas zostaje zamordowany, a kościół zniszczony.
Prawie po 130 latach w tym miejscu król Władysław Jagiełło buduje świątynię katolicką po chrzcie Litwy w
1387 r. Po pożarze w 1401 r. odbudowuje ją stryjeczny brat króla Jagiełły – Witold. Spłonie ona znów w 1530 r. Zostanie odbudowana z fundacji króla Zygmunta Starego. Właśnie tu w 1547 r. weźmie potajemny
ślub z Barbarą Radziwiłłówną król Zygmunt August. Do tej katedry też przywiezie jej zwłoki z Krakowa i złoży je w
podziemiach. Za panowania Zygmunta III Wazy i jego syna Władysława IV Wazy Katedra znów ulegnie przeróbkom z okazji kanonizacji królewicza Kazimierza, syna Kazimierza Jagiellończyka i wnuka króla Władysława  Jagiełły. Zostanie wówczas dobudowana kaplica królewska zwana Kazimierzowską. Jej autorem jest Konstanty Tencalla, który wzorował się na  kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.
Obecny budynek Katedry powstał w końcu XVIII wieku, kiedy to zniszczoną w czasie burzy świątynię z fundacji biskupa Ignacego Massalskiego odbuduje Wawrzyniec Gucewicz – twórca wileńskiego  klasycyzmu.         Wnętrze Katedry dekorują obrazy Franciszka Smuglewicza i Willaniego.
W 1931 r. po wielkiej powodzi Katedrę trzeba było ratować. Czynią to konserwatorzy pod kierownictwem
Stanisława Lorentza. Badając i wzmacniając podziemia, odnajdują ukryte przed wiekami szczątki Aleksandra Jagiellończyka, Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny, a także urnę z sercem Władysława IV Wazy. Po uroczystościach żałobnych zostają pochowani w podziemiach w krypcie królewskiej pod kaplicą św.Kazimierza.
Natomiast w kaplicy św. Kazimierza w pięknym srebrnym sarkofagu spoczywa święty królewicz Kazimierz – patron Litwy i młodzieży.
W czasach radzieckich Katedra była Galerią Obrazów i Rzeźb. Dzięki temu zachowały się obrazy wewnątrz i rzeżby przy zewnętrznych ścianach świątyni. W 1985 r. litewscy archeolodzy odnaleźli skarbiec  katedralny, który do dziś pozostał na Litwie. Odkrycie to trzymano w tajemnicy aż do odzyskania przez Litwę niepodległości. Niektóre przedmioty ze skarbca można obejrzeć w Muzeum Sztuki Sakralnej, które znajduje się w byłym kościele św.Michała.
W 1989 r. Katedrę konsekruje biskup Steponawiczius. Odtąd znów jest czynną świątynią  katolicką.

DSCN1432 DSCN1431 DSCN1434 DSCN1435

Góra Trzykrzyska

W Wilnie, obok wzgórza zamkowego,oddzielone rzeczką Wilejką   jest wzgórze Trzykrzyskie.
W czasach pogańskich stał  tu drewniany zamek Krzywy, zniszczony przez Krzyżaków w 1390 r. i nigdy nie był odbudowany.
Po chrzcie Litwy ustawiono na wzgórzu trzy drewniane krzyże na pamiątkę pomordowanych w czasach panowania księcia Olgierda ( Algirdasa) franciszkanów, a możliwe, że i na pamiątkę chrztu Litwy w 1387 roku.
Po Powstaniu Styczniowym  ówczesny gubernator  Murawiow (Wieszatiel) zabrania  wznawiania krzyży. Pojawiają się one dopiero w 1916  roku wykonane z żelbetonu przez rzeźbiarza wileńskiego
Antoniego Wiwulskiego.
Miały wiecznie górować nad miastem, ale  w 1950 r. zostały wysadzone w powietrze i przysypane ziemią na okres prawie czterdziestu lat.  Rdzenni wilnianie  zachowali  w swej pamięci dawną nazwę  góry – Trzykrzyska.
W 1989 r. na fali przebudowy i odrodzenia narodowego  naród litewski na wzór  krzyży  Antoniego Wiwulskiego ustawia   nowe. Jest przy nich taras widokowy, z którego rozciąga się  wspaniała panorama miasta, wzgórz i okolic.   Krzyże znów  górują nad Wilnem, jako symbol  chrześcjańskiego państwa   i pamięć o zamordowanych
pierwszych chrześcjanach.

DSCN1425