Jan Krzysztof Glaubitz – architekt niemieckiego pochodzenia, luteranin, przedstawiciel późnego baroku. Urodził się około 1700 roku w Świdnicy na Śląsku, zmarł 30 marca 1767 roku w Wilnie. Od 1737 roku, w ciągu 30 lat, mieszkał i działał w Wilnie i na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jan Krzysztof Glaubitz czerpał w swojej twórczości z baroku habsburskiego, charakterystyczną cechą którego były wysmukłe dwuwieżowe fasady kościołów. Jego prace wyróżniają się szczególną dekoratywnością, ich cechą są dwie strzeliste wieże przy fasadzie kościoła z bogato dekorowanymi kondygnacjami. Talent Jana Glaubitza rozwinął się w warunkach, gdy po ogromnym pożarze w 1737 roku, który zniszczył dużą część miasta wraz ze świątyniami, pałacami i budynkami, Wilno potrzebowało odbudowy i zmiany wyglądu.
Zaraz po przybyciu do Wilna mistrz odrestaurował znajdujące się przy ulicy Niemieckiej budynki oraz ewangelicko-luterański zbór i dekorował jego wnętrze w stylu rokoko.Kościół luterański znajduje się przy ulicy Niemieckiej i najczęściej dostępny jest w niedzielę.
Wkrótce J.K. Glaubitz zaczął pracować również dla katolików. Jezuici powierzyli mu rekonstrukcję swego akademickiego kościoła świętego Jana Chrzciciela i świętego Jana Ewangelisty, który bardzo ucierpiał podczas pożaru w 1737 roku. W latach 1738-1748 gotycką strukturę kościoła Glaubitz uzupełnił falistym ornamentem i dynamiczną sylwetką, tworząc oryginalną architekturę. Fasada kościoła przypomina ogromne organy. Bryła kościoła przez kilka wieków stanowiła najwyższą budowlę Starówki Wilna, a barokowa dzwonnica kościelna do dnia dzisiejszego jest najwyższą dzwonnicą wśród wileńskich świątyń. Wnętrze kościoła świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty Glaubitz udekorował 23 barokowymi ołtarzami. Niestety, w XIX wieku 13 z nich zostało wyburzonych. Kościół świętych Janów jest najbardziej znaną pracą Jana Krzysztofa Glaubitza.
Benedyktyni zamówili u Glaubitza remont kościoła świętej Katarzyny. W latach 1741-1746 Jan Glaubitz odbudował w stylu rokoko zniszczoną w czasie pożaru świątynię i rekonstruował kaplicę Opatrzności Bożej. Dwie strzeliste wieże kościoła i dziś są dominantą ulicy Wileńskiej.
Wzorując się na barokowym wnętrzu i wyglądzie zewnętrznym jezuickiego kościoła Il Gesu w Rzymie, który jest prototypem wielu barokowych kościołów jezuickich, znajdujących się na terenie całej Europy, Jan Glaubitz przebudował po pożarze w tym stylu kościół świętego Kazimierza. Niestety, wnętrze kościoła było zniszczone w XIX wieku, do naszych dni zachował się ołtarz główny i dwa boczne ołtarze w prezbiterium.
Jan Krzysztof Glaubitz pracował także przy budowie pięknej Bramy Bazyliańskiej i unickiego klasztoru. Warto zaznaczyć, że piękna rokokowa Brama Bazyliańska zachowała się do dzisiaj od ponad 260 lat.
Pracę architekty Jana Glaubitza możemy podziwiać w odbudowanej po pożarze w 1749 roku cerkwi prawosławnej świętego Ducha. Pracował nad jej odbudową od 1749 do 1753 roku. Nietypową rokokową dekoracją wnętrza cerkwi są sztukaterie oraz wydłużona nawa główna. Jest to jedyna cerkiew na terenie Litwy zbudowana na planie krzyża łacińskiego, a nie greckiego.
Również wnętrze typowo gotyckiego kościoła świętej Anny dekorował Jan Krzysztof Glaubitz, gdy kościół ucierpiał w pożarze 1749 roku. Stworzył i wkomponował do gotyckiego wnętrza trzy barokowe ołtarze: główny i dwa boczne.
Jeszcze w jednym kościele wileńskim możemy podziwiać styl późnego baroku według projektu Jana Glaubitza. To kościół pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Pańskiego przy ulicy Kalwaryjskiej.
W okresie międzywojennym prace Jana Glaubitza badał historyk sztuki Stanisław Lorentz, który podkreślał, że osiemnastowieczna architektura Wielkiego Księstwa Litewskiego była na wysokim europejskim poziomie i posiadała jednocześnie niepowtarzalny, charakterystyczny wyraz. W czasach radzieckich te badania kontynuował jego uczeń – Władas Drema, aktywnie korespondując ze swym przyjacielem i nauczycielem, Stanisławem Lorentzem. Władas Drema przypisuje Janowi Glaubitzowi na Litwie aż 39 obiektów architektonicznych. Również Alfredas Bumblauskas podkreśla znaczenie Jana Krzysztofa Glaubitza, twierdząc, że 30 lat pracy tego architekty na tych terenach jest okresem zbliżenia się Litwy do cywilizacji Europy Zachodniej.
Smutne, że tak znakomity architekt nie doczekał się ani pomnika, ani chociażby tablicy pamiątkowej i tylko jedna z ulic Wilna w pobliżu Tarandy nosi imię Jana Krzysztofa Glaubitza.
